31 Ağustos 2017 Perşembe

6 ayda 27 kilo nasil gitti? :-)

Uzun bir aradan sonra selam dostlar,

Herkese detayli olarak anlatacagimi soyledigim yaziyi ancak yazma firsati buldum. Ancak Turkce klavyem olmadigindan Turkce harfler olmadan yazabiliyorum, kusura bakmayin lutfen.

Yaklasik 2 yil kadar once New York'a tasindigimizda, herkes bizi buradaki yiyecekler konusunda uyarmisti ve cok kisa surede kolaylikla kilo alacagimizi soylemislerdi. Buradaki porsiyonlarin buyuklugu, yiyecegin ucuzlugu ve fazla miktarda hormon ve Gdo'lu urun kullanildigi icin insanlar obezlik sinirina hizlica geliyordu, yani bize boyle anlatilmisti.

Esim Serhat ile birlikte zaten bizim vermemiz gereken kilolar vardi, ustune bir de kilo eklenmesi soz konusu olamazdi. Bu nedenle acilen onlemler almaya karar verdik.

Oncelikle durum suydu:
Ben kilolu degildim ama sporculuk zamaninda dizimden gecirdigim ameliyatlar nedeniyle dizlerimde sorun var ve ortalama 10 kilo vermem gerekiyordu. Buraya geldigimde 87 kiloydum ve 14 kilo vererek 73 kiloya dustum...Serhat ise 125 kiloydu, 27 kilo verdi ve su an 98 kilo. 125 kiloyken metabolik sendrom ile birlikte tiroid sorunu da vardi. Metabolik sendrom: Gut baslangici, kolesterol, insulin direnci ve karaciger yaglanmasi. Uzerine baslangic derecesinde de hipertansiyon... Turkiye'de iken binbir cesit ilaclar, diyetistenler, cesit cesit diyetler, spor dahil herseyi denememize ragmen 3-5 kilo araligindan fazla kilomuz hic gitmedi. Sekeri ve ekmegi bile yuzde doksan oraninda birakali 10 yil olmasina ragmen pek birsey degismemisti. ( Bu arada soru uzerine zorunlu ekleme: ben 1.83 cm esim ise 1.89 cm boyunda, yani uzun boyluyuz. )

Buraya tasindiktan sonra daha kotu olacagi umulurken, tam 6 ay icerisinde ben 14 kilo, Serhat da tam 27 kilo verdi ! Ve Serhat'in yukarida saydigim tum hastaliklari da yok oldu! (Tiroid haric). Doktor tahlillerimizde butun degerler mukemmel cikti. Belirgin ve kati bir diyet yaptigimiz soylenemez. Yani saglikli besin oldugu surece neredeyse herseyi yedik. Kac beden inceldigimizi ise sayamiyorum bile, su an eski giysilerimiz sanki bize hic ait olmamislar gibi duruyor... Bunu nasil yaptigimizi asagida ayrintisiyla anlatacagim. Sozkonusu kilo kaybinin iki ayri kiside olmasinin, bu isi rastlanti disina cikardigini dusunuyorum. Ve sunu eklemek isterim, burada amacimiz sadece kilo vermek degil, ayni zamanda hayatimizdan zehirleri cikarmak... Ilk okurken karisik gelirse korkmayin, temel mantik sadece ayni yiyecegin saglikli alternatifini kullanmak, bu kadar basit.

Oncelikle Trader Joe's market zincirini acan adama dua ediyoruz:-) Cunku onlarin musteri taahhutlerine gore, kendi markalari olan hicbirseyde Gdo- katki maddesi-kivam artirici-zararli kimyasallar yok. Ve herseyi kendileri California'da akil almayacak kadar buyuk arazilerinde yetistirdikleri icin ve araci olmadigindan organik urunleri disariya gore oldukca ucuz. Bu nedenle butcemize de fazla zarari olmuyor. Fakat organik urunler burada her markette var, sadece Trader Joe's a gore daha fiyatli.  Standard marketler disinda Whole Foods faktoru de var, Trader Joe's ile ayni ama daha pahalisi...

Yaptiklarimiza gelirsek, oncelikle sunu ogrendik: Asil sorun aslinda yiyeceklerdeki katki maddeleri, Gdo teknolojisi, tarim ilaclari, kivam artiricilar, boyalar vb imis! Yazida verdigim organik urun ornekleri Amerika'daki urunler ama bir suredir TR'de olmadigimdan onlarin orada alternatifleri var mi hic bilmiyorum, umarim vardir...Bunun disinda, yiyecek disinda hayatimizdaki zehirleri cikarmak adina baska denedigimiz bir kac saglikli oneriyi de yaziya ekledim:

1- Alabilecegimiz herseyi organik aldik. Ancak, "all natural" veya organik yazmasi yeterli degil. USDA onayli, damgali ve sertifikali organik olanlari aldik, geri kalanlari zaten organik falan degil. Sebze meyve icin internette "dirty dozen" diye ararsaniz, mutlaka organik almaniz gereken 12 sebze-meyveden bahseder. (Ben yine de asagiya yazacagim linkini). Bunlari organik almaniz yeterli, diger sebze ve meyveyi organik almaniza gerek yok. Bu 12 meyve ve sebzedeki tarim ilaci orani o kadar yuksek ki, yikasaniz da cikmaz, cekirdegine kadar islemis durumda.... Sertifikali organik demek zaten Gdo'suz demek ve ayrica pesticide yani tarim ilaci da kabul edilebilir degerlerin altinda demek. Bu konuda Amerika bir cennet. Akliniza gelen herseyin organik alternatifi mutlaka var, bu bizim en buyuk sansimiz oldu. Koy pazarindan aliyoruz diyenler icin, koyluler de ilac kullaniyor arkadaslar, bu gibi seylere aldanip colugunuzu cocugunuzu zehirlemeyin. Isin onemli kismi kontrol ve maalesef Turkiye'de bu isin kontrolu yok.

Dirty dozen: http://www.organic.org/articles/showarticle/article-214
https://draxe.com/dirty-dozen/

2- Non-GMO yani Gdo'suz urunler. Sayet organik alternatifi varsa o zaten Gdo'suz demek. Gdo'suz demek, genetigi degisitrilmis organizma degil demek yani bu teknoloji kullanilarak gidanin yapisi degistirilmemis ve dogal hali oynanmamis. Yani Gdo bir madde degil, bir metot. Biz organik bulamadigimizda o zaman Non-Gmo sertifikali olanlari aldik. ( Evet bunun da sertifikasi var.) Bu cok onemli birsey cunku bir urunun genetigi ile oynandiysa, artik o urun kesinlikle bambaska birseye donusuyor ve ben kimya urunu birseyi yemek veya icmek istemiyorum, denek olmaya niyetim yok.

3- High fructose corn cyrup- Misir surubu: Icinde misir surubu olan HICBIRSEY yemedik ve yemiyoruz. Kilo konusunda en ama en onemli sey bu. Aldiginiz herseyin etiketini okuyun, yediginiz nerdeyse butun cipsler, cikolatalar, icecekler, biralar, hepsinde misir surubu var... Burada bunlarin hepsinin Gdo'suz versiyonu var. Iceceklerin de gazsiz ve organik olanlarini tuketiyoruz. Bira olarak Guinness veya Brooklyn Lager iciyorum, Gdo'suz bira bunlar...Kokteyllere gelince, kullanilan suruplarin hepsi maalesef misir surubu iceriyor :-(  Normal pancar sekeri ile yaptirabiliyorsaniz en azindan daha iyi olur. Cikolata ise sadece %70 uzeri sade bitter cikolata veya organik cikolata aliyoruz. Etiketini mutlaka okuyoruz. Dondurmayi da organik aliyoruz.

Organic Icecek ornek: https://www.traderjoes.com/fearless-flyer/article/2122
Not: Bu urun Turkiye'de uretiliyormus. O halde niye orada bu tip organik icecekler yok???

4- Et-tavuk-balik: Tavuk mutlaka sertifikali organik olmasi lazim, en kotu ve tehlikeli sey tavuk. Et mumkunse antibiyotik verilmeden yetistirilmis olsa iyi olur ama biz ete cok fazla bakmiyoruz.  Salam ve sosis: Mutlaka icinde nitrit/nitrat olmayan olmasi lazim. Biz nitrite-free ve organik olan sosis bulduk, onu aliyoruz...Sucuk: zaten ayda bir aliyoruz, o klasik bir Turk urunu oldugundan burada organik alternatifi yok, o nedenle bakmadan yiyoruz mecburen. Balik ise mutlaka "wild caught" aliyoruz yani farm-raised (ciftlik baligi) kesinlikle almiyoruz ve yemiyoruz. Ciftlikte yetisen baliklarin ne kadar zararli maddelere maruz kaldiklarini mutlaka duymussunuzdur.

Organic sosis: https://www.traderjoes.com/digin/post/organic-grassfed-uncured-beef-hot-dogs
Organic tavuk: https://www.traderjoes.com/fearless-flyer/article/1119
Salmon: https://www.traderjoes.com/fearless-flyer/article/443

5- Bal: Organik raw bal aliyoruz, mat renkli, taneli ve islenmemis. Harika bir tadi var. Her sabah bundan yarim tatli kasigi aliyoruz. Bazen de cok faydali olan Manuka bali aliyoruz, onu da ayni sekilde kullaniyoruz.

Organic raw honey:  https://www.traderjoes.com/fearless-flyer/article/394
Manuka honey: https://www.amazon.com/Trader-Joes-Manuka-Honey-8-8/dp/B00J6IL12I

6- Kahve ve cay: Mumkunse organik aliyoruz. Decaf olursa mutlaka water-decaffinated olmasi lazim yani kimyasal yolla kafeini alinmissa iyi birsey degil. Cay ise organic olsa cok iyi cunku ozellikle bitki caylarinda icinde ne oldugunu veya nasil yapildigini bilemezsiniz, bir cok zararli kimyasal olabilir.
Cay ornek: https://www.traderjoes.com/digin/post/organic-ginger-turmeric-herbal-tea

7- Apple cider vinegar (mother inside ) Resmini asagiya koyuyorum. Her aksam yemeginden once bir bardak suya bir kasik karistirip iciyoruz. Bu da ham, islenmemis ve filtre edilmemis olmasi lazim, muhtesem faydalari var.

Apple cider vinegar: https://www.amazon.com/gp/product/B003Y7A6PA/ref=s9_dcacsd_dcoop_bw_c_x_3_w

8- Limon suyu: Her sabah ac karnina bir bardak ilik suya yarim limonun suyunu iciyoruz. Limonu organik degil normal aliyorum.

9- Su: Butun su kaplarimiz BPA free. Gunde en az 2.5 litre su iciyoruz. Mataralarimiz hep yanimizda.

10- Her sabah mutlaka organik yulaf ve cereal yiyoruz. Bunlar organik olmazsa tehlikeli cunku cogu gereginden fazla Gdo'lu... Eskiden de en az 10 yildir sabahlari cereal yiyordum ama Gdolu ve katki maddeli misir gevrekleri ile sagligimi daha da bozuyormusum! Cereal mutlaka organik veya Non-gmo olmasi gerekiyor.

Ornekler: https://www.traderjoes.com/fearless-flyer/article/1275
https://www.traderjoes.com/digin/post/organic-purple-maize-flakes
https://www.cascadianfarm.com/products/cereals/cereal

11- Sut-yumurta-yogurt: Sut ve yumurta mutlaka organik olacak. Yogurt ise hem organik hem de katki ve kivam artirici madde konulmamis olani olacak. Ornek yogurt linki asagiya koyuyorum. Bu yogurtun icerisinde, yogurt kulturu disinda hicbirsey yok ve hayatimda yedigim en guzel yogurtlardan birisi. Kivami daha sivi ve kremamsi cunku icinde kivam artirici yok. Adi: Trader Joe's European Style Organic Yoghurt.
Yogurt:
http://www.fooducate.com/app#!page=product&id=501C07C8-4C95-11E0-A55F-1231380C180E
Sut: https://www.organicvalley.coop/products/milk/

Evde yogurt yapanlara onerim, organik sutle yapin yoksa evde yapsaniz da hala icerisinde istenmeyen maddeler olacaktir.

12- Avocado faktoru: Guacamole haftada en az 3 gun yiyoruz. Avocado kadar faydali birsey yok. Ancak onunla yedigimiz tortilla cipsleri mutlaka organik aliyoruz. Avocadonun ise organik olmasina gerek yok, dirty dozen listesinde yer almiyor.

Organic tortilla chips: https://www.traderjoes.com/fearless-flyer/article/1754

13- Islenmemis ham coconut oil: resmini asagiya koyuyorum, bundan gunde bir kasik yedigimiz herhangi birseyin icine atiyoruz, cok faydali birsey.

Organic coconut oil: https://www.traderjoes.com/fearless-flyer/article/1520

14- Misir: organik degilse asla yemiyoruz. Cunku su an Gdo konusunda bir numarada....

15- Un: Mumkunse organik ve beyazlatilmamis undan eski maya ekmegi yapiyorum. Degilse disaridan organik ekmek aliyoruz. Bulamazsak da zaten az ekmek yedigimiz icin ne bulursak yiyoruz. Yani eger canimiz isterse cunku pek ekmek tukettigimiz soylenemez.

 Organic unbleached flours: http://www.kingarthurflour.com/shop/flours/organic-flours

15- Evdeki sampuan- bulasik deterjani vb herseyi dogal ve organik olanlari aldik. Yiyecek saklama kaplarimiz ya camdan ya da BPA-free plastik.

16- Biraz abarti gelebilir ama dus perdelerinin plastiginin sicak suyla temasindan cok ciddi zararlara yol actigini okumustum. Bu nedenle pahali olmayan "Peva" malzemeli dus perdeleri var, onu kullaniyoruz, linkini asagiya koyuyorum:

https://www.walmart.com/ip/Zenna-Home-India-Ink-Bubble-Bath-Peva-Shower-Curtain-Liner-Frosted-Teal-Blue/45032247#about-item

17- Yemek rutini: Sabah: Limonlu su, organik cereal, kahve... Oglen: Ne isterseniz. Ama porsiyonlari abartmayin. Ben ise giderken yanimda goturdum cunku zaten Amerika'da adet boyle, isyerleri genelde yemek vermiyor, herkes kendisi getiriyor. Boylelikle kendi aldigim saglikli seyleri oglen de yeme firsatim oldu... Aksam: Mumkunse 7:30'dan once yemeye calistik ve eski aliskanliklari birakarak bir kac cesit yemek yapmadik. onun yerine mesela et yaptiysak yanina sadece salata, yogurt ve peynir tabagi koyduk. Pilav yiyeceksek de onu normal yemekmis gibi yaninda salata ve izgara sebzeyle falan yedik. Yani herseyi sebze ile eslestirdik. Salata olmasa bile izgara sebze veya peynir vb olabilir...Tabaklari eskisi gibi agzina kadar doldurmuyoruz, zaten diger yanina koydugumuz aperatiflerle birlikte mide doluyor. Gece saat 10 gibi ise decaf kahve veya organik bitki caylari ile birlikte birkac parca bitter cikolata ile bir avuc badem veya ceviz yedik abur cubur olarak. Tatli olarak ya organik dondurma ya da bitter cikolata tuketiyoruz. Dondurma bir top yeterli. Boyali gidalar veya sekerler kullanmiyoruz.

18- Yurumek... New York'ta zaten herkes cok yuruyor, buranin olayi bu. 24 saat toplu tasima var diye arabasi olan da az cunku zaten korkunc park sorunu var. Zorda kalirsak Uber var. Ama en onemlisi yurumek, yurumek. Allah ne verdiyse yuruduk. Ama yuruyuse cikmak anlaminda degil, surekli bir rota belirledik, gezmeye gittik yani. Baslangic ve bitis rotalarimizi cizdik ve dustuk yollara. Kopruler dahil herseyi yuruyerek gectik. Ve sehri de sokak sokak kesfetmeye ciktik. Yeni birseyler kesfettigimiz icin hic de bunalmadik cunku keyifle geziyorduk. Cogu zaman rotamiz bittigi halde devam ettik cunku hakikaten kesfetmek cok heyecanli... Bazi gunler kisa rotalarla 5000 adim, bazi gunler ise 20.000 adimi bile gectigimiz oldu. Elbette her gun yurumedik ama mesela haftada 2 gun mutlaka uzun yuruduk. Diger gunler de gidecegimiz kisa yerlere yuruyerek gittik. Ve ekleme: Orta tempolu yuruyusten baska hicbir spor yapmadik...

19- Konserveler: Organik olanlarini aliyorum, burada alternatifleri cok var. Hazir corbalar ise, kutuda olan organik corbalardan aliyorum. Ornekler asagida:

Organic soup: https://www.traderjoes.com/fearless-flyer/article/244
Organic beans: https://www.traderjoes.com/fearless-flyer/article/2883

20- Soslar: icinde binbir cesit katki maddesi olan seyler bunlar. Ama burada organik alternatifi var. zaten Sriracha (organik degil ama seviyorum), organik hardal veya organik barbeku sos aliyorum. Salca: Yine organik olanini Trader Joe's tan aliyorum.

21- Tencere ve tavalar: Teflonlarin hepsi cope gitti. Seramik veya celik kullaniyoruz.

22- Yaglar: Misirozu yagi hayatimizdan cikti cunku icinde Gdo'lu misir var. Su an bunun organik alternatifine rastlamadim ama ben de simdilik coldpressed zeytinyagi, aycicek veya coconut oil kullaniyorum. Salatalarda organik zeytinyagi, yemeklerde ise organik olmayan ama katkisiz zeytinyagi kullaniyorum. Ornekler:

https://www.traderjoes.com/digin/post/guide-to-evoo

Genel dikkat ettigimiz kurallar bunlardi ama elbette haftada bir disarida yemek de yedik ve yedigimiz yerler de organik mi diye pesinde kosmadik. Ama yine de dikkatli yedik, mesela tavuk yemedik veya icinde Gdo veya misir surubu olduguna emin oldugumuz seyleri siparis vermedik. Hayatimizda kola turu gazli icecekler yok, maden suyu bile yok (icinde fazla sodyum var). Su an artik bunlari icmeye ugrassak bile icemiyoruz, o derece midemiz bulandi cola tipi iceceklerden...Ya organik aliyoruz, yoksa organik meyve bulup kaynatiyoruz.

Organik kullanmaya baslayinca sunu farkettik, aldigimiz her urun cok cabuk bozuluyordu. Icerisinde katki maddesi olmadigi icin raf veya dolap omru de kisa oluyor.

Saglikli yasam yoluna girmek su anlama geliyor, siradan bir markete girdigimizde maalesef alabilecegimiz seyler cok sinirli. Bu yola girerseniz sizin de ayni sey olacak, etiket okuma uzmani olacaksiniz ve bircok koridoru es gecmek zorunda kalacaksiniz. Ve ne kadar uzun zamandir zehir yedigimizi farkettiginiz zaman ise daha da kotu hissedeceksiniz ve eski yediginiz seylere eliniz dahi gitmeyecek...Bu nedenle biz alisveris listemizi hep duzenli tutup mutlaka iki haftada bir gidip ne lazimsa toplu aliyoruz.

En onemlisi, istedigimiz kiloya geleli bir yili gecti ve hala ayni kilodayiz ve kilo da almiyoruz.

Umarim bu urunlerin alternatifleri TR'de vardir, yoksa da belki birilerine is fikri vermis olurum, birileri yapar da insanlar da faydalanir. Yoksa da, ana fikri asagi yukari anlatmis oldum, insanlar belki kendileri alternatif yollar yaratabilirler.

Eklemek istedigim bir sey de su, artik uykumuz da duzene girdi, bunun da yukarida anlattiklarimla baglantisi oldugunu dusunuyorum.

Aklima geldikce listeye ekleme yapacagim. Bu konulari arastirirken ciddi zaman gecirdim ve herkese de yardimci olmaya hazirim, bir sorunuz olursa lutfen yazin, memnuniyetle cevaplarim...

Fiyatlarla ilgili bir ekleme: Bu urunleri burada dar gelirli olan insanlar bile alabilir, kazanca gore yiyecek fiyatlari bu ulkede cok uygun.

Arzu New York'tan bildiriyor :-)
Saglicakla kalin!