16 Ağustos 2008 Cumartesi

Müziğin öldüğü gün...


Don McLean, American Pie adlı şarkısında, “Müziğin öldüğü gün” diye bahseder o meşhur günden. Bazı söylentilere göre Rock'n'Roll efsaneleri olan Buddy Holly, Richie Valens ve Big Bopper’ın bindikleri uçağın adı American Pie idi, yani öyle düşünülüyordu. Ama daha sonra Don Mclean bunu yalanlayarak, şarkının adını tamamen kendisinin yarattığını belirtti .

Şarkının ana temasını oluşturan yani müziğin öldüğü 3 Şubat 1959 gününün hikayesi şöyledir:

Richie Valens uçak yolculuğundan çok korkuyordu ve uçak kazasında öleceğini rüyasında da görmüştü. Ama bir konser sonrası, kış günü hava şartları nedeniyle kara yoluyla gidemedikleri için uçakla yola çıkmışlardı ve hava şartları nedeniyle uçak düştü. Uçağa sadece 3 kişi binebiliyordu, Richie Valens ve bir gazeteci yazı-tura atarak, uçakla kimin gideceğini belirlemişlerdi. Yani düşen uçağa 3 kişi binmişti: Buddy Holly, Richie Valens ve Big Bopper...Rock'n roll müziğinin en büyük kayıplarından biriydi.

O zamanlar Don Mclean gazete dağıtıcılığı yapıyormuş ve o uçak kazasının olduğu soğuk bir Şubat sabahı , gazeteyi dağıtırken ana sayfada o haberi gördüğünde, bir adım dahi atamayıp olduğu yerde donakalmıştır. Şarkıyı yazması 1960’lı yıllarda, yayınlaması ise 1971’de gerçekleşmiştir.
Şarkıda ana tema bu üç şarkıcı olmakla birlikte, onlardan başka Beatles, Elvis Presley, Janis Joplin, Mick Jagger ve Rolling Stones, Bob Dylan, James Dean, The Byrds gibi birçok sanatçı ve gruba, gizli bir takım şifrelerle gönderme yapar. Şarkının ilk çıktığı günden beri, şarkının sözlerinin içerdiği anlamlarla ilgili sayısız teori ortaya atılmış ve adeta bir fenomen haline gelmiştir. Halen Don Mclean şarkı sözlerinin anlamını tam olarak anlatmamıştır. Ama genel hatlarıyla, 1950’li yılların müzik açısından aydınlık çağlarıyla, 1960 ve sonrasında karanlık bir çağa sürüklendiğinden bahsettiğini ve bu devrede dünyada ve Amerika’da olup bitenlerle ilgili simgesel anlatımlarda bulunduğunu belirtmiştir. Bu dönem, aynı zamanda Don Mclean’in çocukluğun saflığından yetişkinliğin gerçeklerine geçmeye başladığı dönemdir. Bu kaza da tam olarak Don Mclean’in ayaklarının yere bastığı yani gerçeklerin acılığı ile tanışmasını sembolize eder.

Şarkı yayınlandığı zaman 4 hafta listelerde bir numarada kalmış ve aynı zamanda önemli bir proje olan” Recording Industry Association of America (RIAA)’nın “Yüzyılın şarkıları”-Songs of the Century” listesine beşinci sıradan yerleşmiştir. Bu liste, Amerika’nın müzik ve kültür açılarından gelişimini en iyi anlatan şarkılardan oluşturulmuştur ve 2001 yılında özel seçilmiş 1300 kişinin oyuyla 20. yüzyılın 365 seçilmiş şarkısının listesi oluşturulmuştur. Merak edenler için ilk beş şöyledir:

1 "Over The Rainbow" - Judy Garland
2 "White Christmas" - Bing Crosby
3 "This Land Is Your Land" - Woody Guthrie
4 "Respect" - Aretha Franklin
5 "American Pie" - Don McLean

Günümüzde de birçok sanatçı vefat ediyor ama şu yaşadığımız zaman ile geçmişi karşılaştırmak olanaksız görünüyor. Çünkü birçok müzik türünün şu an varolmasını bu insanlara borçluyuz. Her türlü sansür ve engellemeye rağmen, turnelerde üç kuruş para karşılığında ideallerini gerçekleştiren bu adamlara çok şeyler borçluyuz.

Bu vesileyle, Rock’n’Roll müziğin yaratıcısı ve kralı Elvis Aaron Presley’i de anmayı unutmayalım. Onun öldüğü 16 Ağustos 1977 tarihi de müziğin öldüğü diğer bir gündür, tıpkı 24 Kasım 1991’de Rock'ın Kralı Freddy Mercury’nin ve 25 Haziran 2009'da Pop'un Kralı Michael Jackson'ın öldüğü gün gibi.
Elvis’in hikayesi tam bir fenomen olduğu için, onunla ilgili yazacağım yazıyı sonraya saklıyor ve sizlere müzik dolu günler diliyorum.
Bye bye Miss American Pie… RIP...

Not: Hatırlayamayanlar için bu üç müzisyenin birkaç şarkısı:
Buddy Holly: That’ll be the day, Oh boy, Peggy Sue
Richie Valens: La Bamba, Oh Donna, Come on let’s go
Big Bopper: Chantilly Lace, Crazy Blues, Big Boppers Wedding

5 yorum:

Official Editor dedi ki...

eline sağlık çok güzel bir yazı olmuş..

Arzu dedi ki...

çok teşekkürler sevgili tnrzclk :-) adını da yazmak çok zor doğrusu :-)

Vladimir dedi ki...

2000 li yillarin basinda sarkiya el atan madonna onu the next best thing filminin cenaze sahnesinde mirildanmakla yetinmemis filmin kendi muzik sirketin maverick den yayinlanan soundtrack albumune yerlestirmis ardindan music albumune koyma karari almis ve de sarkinin farkli versiyonlarini barindiran bir single cikarmistir. O zamana kadar severek dinledigim yaklasik 8 dakikalik don mc lean sarkisini 4 dakikanin altina dusmus ve sozlerinin kirpilip kusa dondugunu farkedince hafiften sinir oldugumu hatirliyorum. Orijinal sarkiyi hala severek dinliyorum ama.

Mete Buyuran dedi ki...

Süper yazı..platformumda paylaşacağım izninle...

Mete Buyuran dedi ki...

Mükemmel yazı..Platformumda paylaşacağım izninle..